Bankalar enflasyon muhasebesine geçecek mi? Hazine’den yanıt
İki bankacılık kaynağı sektörün enflasyon muhasebesinin dışında kalmamak için Hazine’den talepte bulunduğunu ancak son taleplerine de olumlu yanıt alamadığını söylediler.
Türkiye’de son iki yılda yüzde 85’in üzerine kadar çıkan yüksek enflasyon sonrasında uygulanacak enflasyon muhasebesi, işletmelerin mali tablolarında enflasyon nedeniyle ortaya çıkan bozulmayı düzeltmeyi amaçlıyor.
Ülke genelinde enflasyon düzeltmesine yıl sonunda geçilecek ve 2024-2026 yıllarında geçerli olacak Hazine 2027’den itibaren ise enflasyon muhasebesine ihtiyaç kalmayacağını öngörüyor.
Ancak Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek geçen ay sonunda finans sektörü hariç tutularak enflasyon muhasebesine geçmeyi planladıklarını söylemişti.
Bu açıklamanın ardından bankalar ise Hazine’den yüksek enflasyon karşısında “gerçek olmayan” kârlar üzerinden değerlendirilmemek için enflasyon muhasebesinin kendi bilançolarına da uygulanmasını istemişlerdi.
70-80 MİLYAR TL ARASINDA VERGİ KAYBI HESAPLANIYOR
Bankaların enflasyon muhasebesi uygulaması durumunda, hesaplanan 70-80 milyar TL arasında vergi kaybı, bankaların uygulamaya dahil edilmemesinin ana nedeni olarak görülüyor.
Reuters’a bilgi veren bir bankacılık kaynağı, “Enflasyon muhasebesine diğer sektörler gibi 2024’te geçilmesi için Hazine’den talepte bulunduk ancak; vergi gelir kaybı nedeniyle olumlu yanıt alamadık” dedi ve Hazine’nin sektöre ’70 milyar liralık vergiden vazgeçmeyi gözardı edemeyiz. Bu yüzden bankaların enflasyon muhasebesini uygulamasının mümkünatı yok’ yanıtını verdiğini söyledi.
Konuya yakın bir başka kaynak da 78 milyar TL civarında hesaplanan vergi geliri kaybının finans sektörünün enflasyon muhasebesine geçmemesi yönündeki kararın ana nedeni olarak ifade etti.
Hazine ve Maliye Bakanlığı haberin yazıldığı sırada Reuters’ın konuya ilişkin sorusunu yanıtlamadı.
Ekim 2022’de enflasyon yüzde 85’i aşarken, Türk bankacılık sektörü ise bu ortamda tarihi kârlar açıklamış ve sektörün 2022 sonunda net kârı yüzde 366 artışla 433.46 milyar liraya çıkmıştı.
Hazine daha önce Reuters’a yaptığı açıklamada Orta Vadeli Programdaki enflasyon tahminleri dikkate alındığında, enflasyon düzeltmesinin 2024-2026 yıllarında yapılacağı sonucunun ortaya çıktığı, 2027’den itibaren ise gerekli şartların oluşmayacağı ve düzeltme yapılmayacağının tahmin edildiği ifade etmişti.
ENFLASYON MUHASEBESİ NEDEN ÖNEMLİ?
Enflasyon muhasebesi, yüksek enflasyon dönemlerinde, enflasyonun mali tablolar üzerindeki etkilerinin giderilmesine yönelik düzeltici işlemlere verilen bir isim.
Türkiye’de enflasyon muhasebesinin ne zaman ve nasıl uygulanması gerektiği yasalarla belirlenmiş durumda.
Ancak Resmi Gazete’de yayımlanan kararlar ile 2021, 2022 ve 2023 hesap dönemlerinde koşullar oluşsa bile enflasyon muhasebesinin uygulanmayacağı açıklanmıştı.
Ancak şimdi Şimşek’in açıklamasıyla enflasyon muhasebesinin 2026 yılına kadar sürmesi bekleniyor.
Daha önce bu konuyla ilgili ekonomist Prof. Dr. Burak Arzova, şirketlerin ürünlerine resmi enflasyon verilerinin üzerinde zamlar yaparak gerçek enflasyonun etkileriyle başa çıkmaya çalıştığını söylemişti.
BBC Türkçe’ye konuşan Arzova, “Böylece ürünlerin fiyatları şişiyor, bu da enflasyonu daha da körüklüyor” demiş ve bu durumun şirket kârları üzerinde tahribat yarattığını açıklamıştı:
“Enflasyon muhasebesine geçilmediği için şirketler çok büyük kârlar elde ediyormuş gibi görünüyor; ancak bunlar gerçekçi kârlar değil. Aslında şirketler elde etmedikleri kârlar üzerinden devlete vergi ödüyor.”
